1 تاریخچه سازمان بین‌المللی کار
1.1 اهداف سازمان بین‌المللی کار
2 وظایف سازمان بین‌المللی کار
2.1 عضویت در سازمان بین‌المللی کار
3 تعداد اعضای سازمان بین‌المللی کار
4 ساختار و نحوه کار سازمان بین‌المللی کار
سازمان بین‌المللی کار در حقیقت یکی از قدیمی ترین موسسات بین‌المللی است که گرچه پس از اولین جنگ جهانی ایجاد شد، بعد از جنگ جهانسوز و خانه خراب کن جهانی دوم نیز همچنان پابرجا باقی ماند و در سال 1946 به‌صورت یکی از سازمان‌های تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد درآمد. این سازمان، تنها تشکیلات بین‌المللی است که در کار و فعالیت آن نه تنها نمایندگان دولت‌ها، بلکه نمایندگان کارگران و کارفرمایان نیز از سراسر دنیا شرکت می کنند، و این سه جانبه بودن باعث می‌شود که فعالیت‌های شبه واقعیت‌های روزمره دنیای امروز نزدیک شود.
وظایف سازمان بین‌المللی کار در کنفرانسی که در سال 1944 در فیلادلفیا تشکیل شد، به شرح زیر مورد تاکید قرار گرفت. سازمان بین‌المللی کار موظف است که در کشورهای مختلف جهان برنامه‌هایی را به منظور تامین هدف‌های زیر تشویق نماید:
وظایف سازمان بین‌المللی کار در زمینه محیط و شرایط کار و حفاظت در کار
– اشتغال تام و بالا بردن سطح زندگی.
– بکار گماردن کارگران در مشاغلی که رضایت خاطر، کاردانی و مهارت خویش را در آن ها ابراز و تا سر حدامکان به تامین رفاه و آسایش عمومی خدمت کنند.
– ایجاد تضمین‌های لازم برای عموم کارگران ذینفع، از نظر امکانات آموزشی و ایجاد وسایل به منظور تسهیل نقل و انتقال کارگران و همچنین مهاجرت آن ها.
– تامین امکاناتی برای عموم افراد، به ترتیبی که از ترقیات حاصل در موارد مربوط به دستمزد و درآمد، مدت کار و شرایط کار و دیگر شرایط کار به طور عادلانه بهره‌مند شوند و همچنین تامین حداقل دستمزد و معاش برای عموم اشخاصی که شغلی دارند و نیاز به حمایت دارند.
– شناسایی واقعی حق مذاکره و انعقاد پیمان‌های دسته جمعی و همکاری کارفرمایان و کارگران در بهبود مداوم نحوه کار و تولید و همچنین همکاری کارگران و کارفرمایان در تنظیم و اجرای سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی
– توسعه مقررات تامین اجتماعی به منظور تامین دآمدی حتمی برای عموم اشخاصی که به این حمایت احتیاج دارند و همچنین تامین معالجات پزشکی کامل
– حمایت کافی و کامل از زندگی وسلامت کارگران در کلیه مشاغل
رحمایت از کودکان و مادران
– حمایت از تامین غذا و مسکن مناسب و وسایل تفریحی و فرهنگی
– به‌وجود آوردن امکانات برابر در امور آموزشی و حرفه ای
تاریخچه سازمان بین‌المللی کار
سازمان بین‌المللی کار یکی از موسسات تخصصی سازمان ملل متحد است که به امور مربوط به کار و کارگران می‌پردازد. این سازمان در سال 1919 و در نتیجه بحث‌های کنفرانس صلح پاریس تأسیس شد. سازمان بین‌المللی کار در آغاز وابسته به جامعه ملل بود و پس از تأسیس سازمان ملل متحد از سازمان‌های وابسته به آن شد.
منشور فعلی سازمان که به بیانیه فیلادلفیا معروف است در سال 1944 تصویب شد. مقر این سازمان در شهرژنو در کشور سوئیس است. این سازمان هر سال در ماه خرداد کنفرانسی برگزار می‌شود. سازمان بین‌المللی کار در سال 1919 پس از پایان جنگ جهانی اول در زمانی که کنفرانس صلح در کاخ ورسای بر پا بود، شکل گرفت. نیاز به پیدایش چنین سازمانی در قرن نوزدهم به وسیله دوتن از صنعتگران ولزی و فرانسوی یعنی رابرت اوون و دانیل لگراند مورد تأکید و پیگیری قرار گرفته بود. پس از آنکه طرح مذکور در خلال همکاری‌های بین‌المللی جهت تدوین قانون کارگران در سال 1901 در باسل مورد توجه قرار گرفت.
اهداف سازمان بین‌المللی کار
اهداف سازمان بین‌المللی کار در زمینه محیط و شرایط کار و حفاظت در کار
سازمان ILO با هدف تدوین مقررات و قوانین بین‌المللی در جهت بهینه‌سازی استانداردهای بین‌المللی کار و حصول اطمینان از به‌کارگیری آن‌ها متولد شد. قانون ILO در بین ماه‌های ژانویه و آوریل 1919 به وسیله کمیسیون کار در کنفرانس بین‌المللی صلح تدوین شد. این کمیسیون ترکیبی بود از نمایندگان 9 کشور بلزیک، کوبا، چکسلواکی، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، لهستان، بریتانیا، و ایالات متحده آمریکا که رهبری کمیسیون را ساموئل گامپرس، رئیس فدراسیون کارگری آمریکا (AFL) بر عهده داشت.
نتیجه این نشست بروز سازمان سه جانبه گرایی بود که تنها سازمانی بود که نمایندگان دولت، کارفرمایان و کارگران را در یک نقطه سامان می‌داد. قانون ILO فصل هشتم معاهده صلح ورسای است. هر ساله 28 آوریل (8 اردیبهشت) به مناسبت روز جهانی ایمنی و سلامت شغلی شعاری توسط سازمان بین‌المللی کار (ILO) برای توسعه پایدار و الزامات مقاوله نامه‌های مصوب برای کشورهای عضو، به شرح ذیل اعلام می‌گردد: ایجاد محیط‌های کاری سالم و ایمن برای جوانان و نسل آینده، بهبود جمع‌آوری و استفاده از داده‌های ایمنی و سلامت شغلی(OSH)، استرس در محیط کاریک چالش جمعی، تحقق کار شایسته با نهادینه سازی فرهنگ ایمنی و سلامت کار، ایمنی و بهداشت در استفاده از مواد شیمیائی هنگام کار، پیشگیری از بیماریهای شغلی.
وظایف سازمان بین‌المللی کار
در زمینه محیط و شرایط کار و حفاظت در کار، سازمان بین‌المللی کار وظایف زیر را انجام می دهد:
– بهبود امور حفاظت و بهداشت در محیط کار، جلوگیری از امراض و حوادث ناشی از کار و کنترل خطرهای محیط
– ایجاد و تقویت موسسات تخصصی مانند موسسه‌های ملی کار، آزمایشگاه‌های بهداشت صنعتی، مراکز بهداشت و حفاظت کار و بخش‌های آموزش حفاظت
– رسیدگی به مسائل مربوط به زمان کار (حداکثر کار قانونی، اضافه کاری، کار نوبتی و شب کاری) و مسائل پزشکی، اقتصادی و اجتماعی آن ها
– تعیین محتوای مشاغل
– کمک به گزینش تکنولوزی مناسب، به عنوان وسیله ای جهت بهبود و حفاظت شرایط و محیط کار
– خدمات رفاهی (بویزه مسکن، تغذیه، بهداشت و آموزش)
– تهیه متون مربوط به مطالعات فنی
– کمک مستقیم به دولت ها، از طریق اعزام کارشناسان، اعطای بورس، تهیه تجهیزات، تنظیم و طرح آئین نامه ها و ارسال اطلاعات و غیره
– کمک به سازمان‌های محلی حفاظتی و بهداشت کار و مراکز تحقیقات و انجمن‌های کارفرمایی و سندیکاهای کشورهای مختلف
به طور کلی، این سازمان بین‌المللی نقش عدیده ای در زمینه حفاظت از سلامت حرفه ای و شغلی کارگران سراسر جهان ایفا می کند. خدمات این سازمان بسیار گسترده است و روز به روز در حال افزایش است. این سازمان تعهدی کامل نسبت به بهبود خدمات مربوط به حمایت از نیروی کار در کشورهای مختلف جهان دارد. چنین خدماتی بسیار با ارزش اند وهمیشه در جهت سلامت عمومی جهانی به طرق مختلف دنبال شده اند. این سازمان مجرای اصلی و نبض تپنده جهانی برای پیشبرد بهداشت حرفه ای جامعه شغلی می باشد. نظر به اهمیت انکارناپذیر این سازمان، در بخش‌های بعدی به ابعاد دیگری از این سازمان خواهیم پرداخت.
عضویت در سازمان بین‌المللی کار
همانگونه که در بالا قید گردید سازمان بین‌المللی در حقیقت یگی از قدیمی ترین موسسات بین‌المللی است که گرچه پس از جنگ جهانی اول ایجاد شد، بعد از جنگ جهانسوز و خانه خراب کن جهانی دوم نیز همچنان پابرجا باقی ماند. این سازمان تنها تشکیلات بین‌المللی است که در کار و فعالیت آن نه تنها نمایندگان دولت ها، بلکه نمایندگان کارگران و کارفرمایان نیز از سراسر دنیا شرکت می کنند، و این سه جانبه بودن باعث می شود که فعالیت‌هایش به واقعیت‌های روزمره دنیای امروز نزدیک شود. هر کشوری که عضو سازمان ملل متحد باشد، می تواند با قبول اساسنامه سازمان بین‌المللی کار به به عضویت آن سازمان درآید. برای کشورهایی که عضو سازمان ملل نیستند، عضویت در سازمان بین‌المللی کار منوط به تصویب کنفرانس بین‌المللی کار، با اکثریت دوسوم آرای نمایندگان دولت هاست.
تعداد اعضای سازمان بین‌المللی کار
تعداد اعضای سازمان بین‌المللی کار 187 عدد میباشد و هیئت مدیره شامل 56 نماینده است که شامل 28 عضو از نمایندگان دولت‌ها، 14 عضو از نمایندگان کارگران کشورها و 14 عضو دیگر از میان نمایندگان کارفرمایان کشورها تعیین می‌شوند.کشور ما ایران، از بدو تاسیس سازمان بین‌المللی کار، یعنی از سال 1919میلادی، عضو سازمان مزبور شد و تاکنون مقاوله نامه‌های زیادی را که همه آن ها ارتباط با موازین اساسی حقوق بشر دارد، مورد تصویب قرارداده و الحاق خود را به آن ها اعلام داشته است. در سال 1945 برای نخستین بار هیئت نمایندگی کاملی از جانب ایران در کنفرانس بین‌المللی کار شرکت کرد و با تاسیس وزارت کار، روابط بین سازمان بین‌المللی کار و ایران به نحو گسترده‌تر و فعالتری ادامه یافت.
ساختار و نحوه کار سازمان بین‌المللی کار
سازمان بین‌المللی کار سه رکن اصلی است:
1. کنفرانس بین‌المللی کار
2. هیئت مدیره
3. دفتر بین‌المللی کار
که فعالیت‌های این سازمان از طریق سه رکن انجام می‌پذیرد.
کنفرانس بین‌المللی کار که هر سال تشکیل جلسه می‌دهد، یکی از مجالس جهانی است که در آن مسائل اجتماعی و مشکلات مربوط به بحث گذاشته می شود و استانداردهای بین‌المللی کار و اهداف کلی سازمان بین‌المللی کار در این اجلاس تعیین می گردد. هر دو سال یکبار، کنفرانس اقدام به تصویب برنامه کار سازمان بین‌المللی کار و تعیین بودجه پرداختی کشورهای عضو می نماید.
هر کشور عضو می تواند با چهار نماینده در کنفرانس شرکت نماید. دو نماینده دولت یک نماینده کارفرما و یک نماینده کارگر. هر نماینده حداکثر می تواند دو مشاور فنی نیز همراه داشته باشد که البته مشاورین حق رای نخواهند داشت. در فاصله هر اجلاس، هدایت امور سازمان بین‌المللی کار بعهده هیئت مدیره می باشد.
هیئت مدیره از 28 نماینده دولت، 14 نماینده کارگری و 14 نماینده کارفرمائی ترکیب می سابد و معمولاٌ هر سال سه دوره اجلاسیه تشکیل می شود. دفتر بین‌المللی کار که مقر آن در ژنو است، دبیرخانه سازمان محسوب می شود. این دفتر همچنین فعالیت‌های لازم برای همکاری فنی را هماهنگ می کند و مرکزیت تحقیقات و انتشارات را بعهده دارد.
بیش از سه هزار کارمند دفتر بین‌المللی کار، دارای صدها ملیت مختلف، در ژنو و در مناطق مختلف دنیار کار می کنند. عضویت در سازمان بین‌المللی کار شرایط خاص خود را دارد که در مقالات بعدی به آن خواهیم پرداخت. ایران نیز عضو سازمان بین‌المللی کار می باشد و برای سال ها رشته بهداشت و ایمنی محیط زیست به عنوان یک رشته دانشگاهی در دانشگاه ها و دانشکده‌های ایران بسیار محبوب بوده است.
سال هاست که ایمنی محیط زیست یکی از دغدغه‌های مهم شرکت ها و صنایع شده است. با این حال، آمار حوادث کار در ایران و جهان نشان می دهد که در جهت سلامت شغلی نیروی کار، ایمنی محیط کار هنوز نیاز به اقدامات سختیگرانه تری از جانب دولت ها و بازرسان HSE کارخانجات و صنایع آنان، دارد.
آدرس سایت سازمان بین‌المللی کار: https://www.ilo.org
برگرفته از کتاب: ایمنی، بهداشت و حفاظت در محیط کارگاه
تالیف و تدوین: عبیدالله جرجانی
لیست کشورهای عضو سازمان جهانی کار ILO که وزارت کار کشورعزیزمان ایران (سازمان آموزش فنی وحرفه ای)
